Kodeks Pracy - zagadnienia cz. 12

Ochrona pracownika
W myśl art. 41 kodeksu pracy, okres sprawowania opieki nad innym niż dziecko chorym członkiem rodziny jest okresem usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Ograniczenie tej zasady tylko do okresu pobierania zasiłku opiekuńczego z powodu sprawowania opieki nad dzieckiem powodowałoby zatem zawężenie pojęcia "usprawiedliwiona nieobecność w pracy". 

Zakaz nie dotyczy rozwiązania umowy o pracę w okresie usprawiedliwionej nieobecności w pracy pracownika na skutek złożonego mu przez pracodawcę wypowiedzenia, jeżeli wypowiedzenie dokonane zostało przed rozpoczęciem powyższego okresu.

Kolejnym przykładem przepisu wprowadzającego ochronę szczególną ze względu na sytuację pracownika jest przepis art. 39 k.p., zgodnie z którym pracodawca nie może wypowiedzieć umowy o pracę pracownikowi, któremu brakuje nie więcej niż 4 lata do osiągnięcia wieku emerytalnego, jeżeli okres zatrudnienia umożliwia mu uzyskanie prawa do emerytury z osiągnięciem tego wieku.
Dalszym przykładem pokazującym obowiązywanie norm ochronnych jest zapis art. 177 § 1 k.p. który stanowi, iż pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie ciąży, a także w okresie urlopu macierzyńskiego pracownicy, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z jej winy i reprezentująca pracownicę zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy, ochrony jednak tej nie stosuje się do pracownicy w okresie próbnym, nie przekraczającym jednego miesiąca.
Ochrona młodociany sprowadza się do wskazania przypadków w jakich dopuszczalne jest wypowiedzenie im umowy o pracę zawartej w celu przygotowania zawodowego. Zgodnie z art. 196 k.p. dopuszczalne jest to w razie:
1) niewypełniania przez młodocianego obowiązków wynikających z umowy o pracę lub obowiązku dokształcania się, pomimo stosowania wobec niego środków wychowawczych,
2) ogłoszenia upadłości lub likwidacji pracodawcy,
3) reorganizacji zakładu pracy uniemożliwiającej kontynuowanie przygotowania zawodowego,
4) stwierdzenia nieprzydatności młodocianego do pracy, w zakresie której odbywa przygotowanie zawodowe.

Ochrona ze względu na pełnione funkcje:
Ograniczenia dopuszczalności wypowiadania (rozwiązywania) umów o pracę ze względu na pełnione funkcje. Polega ona z reguły na obowiązku uzyskania zgody odpowiedniego organu. Przepisy wprowadzające omawiane mechanizmy ochronne ujęte są w różnego rodzaju aktach prawnych. 

- ochrona społecznych inspektorów pracy, obejmuje ona zakaz wypowiadania jak również zakaz rozwiązywania w czasie trwania ich mandatu oraz w okresie jednego roku po jego wyhaśnięciu ich umów o pracę, w sytuacji kiedy to zachodzą okoliczności które mogą uzasadniać rozwiązanie takiej umowy o pracę jednak bez wypowiedzenia, dokonanie takiego ruchu kadrowego możliwe jest jednak dopiero po wyrażeniu zgody przez związki zawodowe,
- członkowie rady pracowniczej przedsiębiorstwa państwowego lub mieszanego,
- członkowie rady nadzorczej: spółki powstałej w wyniku komercjalizacji przedsiębiorstwa państwowego, spółki powstałej w wyniku przekształcenia przedsiębiorstwa komunalnego, spółdzielni,
- osoby skierowane do pracy przy zwalczaniu epidemii? aptekarze pełniący funkcje z wyboru w organach izb aptekarskich? pielęgniarki lub położne pełniące funkcje z wyboru w organach odpowiednich izb samorządowych
-lekarze pełniący funkcję z wyboru w organach izb lekarskich oraz lekarze weterynarii pełniący funkcję z wyboru w organach izb lekarsko-weterynaryjnych,
- posłowie, senatorowie oraz radni,
- społeczni inspektorzy pracy, członkowie rad pracowników,
- członkowie specjalnego zespołu negocjacyjnego lub europejskiej rady zakładowej,
- imiennie wskazani członkowie zarządu organizacji związkowej,
- imiennie wskazani inni pracownicy będący członkami organizacji związkowej upoważnionymi do reprezentowania tej organizacji względem pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawce czynności w sprawach z zakresu prawa pracy,
- imiennie wskazani członkowie komitetu założycielskiego
- pracownicy pełniący z wyboru funkcje związkową poza organizacją związkową, korzystający u pracodawcy z urlopu bezpłatnego lub ze zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy.