Umowy zawarte na czas wykonania określonej pracy

Umowy zawierane na czas wykonania określonej pracy.

Są to umowy, na podstawie których nawiązuje się stosunek pracy, który to kończy się w momencie wystąpienia zdarzenia przyszłego – w momencie wykonania określonej pracy. W takiej umowie należy dokładnie określić rodzaj pracy, którą będzie musiał wykonywać pracownik. Umowy tego rodzaju zawierane są najczęściej w przypadkach, kiedy to nie ma możliwości dokładnego określenia czasu wykonania danej pracy, a z drugiej strony nie ma możliwości zawarcia prze strony innej umowy o pracę. Zgodnie z Wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 15 listopada 2001 r.(II UKN 627/00) pojęcie "określonej pracy" przy umowach na czas jej wykonania oznacza zindywidualizowane zadanie robocze mieszczące się w zakresie rodzajowo określonych czynności. Treść zadania roboczego pozostaje przedmiotem polecenia pracodawcy, choć jego wykonanie jest nie tylko celem umowy, ale pełni zarazem funkcję zdarzenia kończącego stosunek pracy, czego pracownik musi być świadomy i wyrazić na to zgodę.

Przypomnijmy, zgodnie z art. 25 § 1 k.p. umowę o pracę zawiera się na czas nie określony, na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy. Jeżeli zachodzi konieczność zastępstwa pracownika w czasie jego usprawiedliwionej nieobecności w pracy, pracodawca może w tym celu zatrudnić innego pracownika na podstawie umowy o pracę na czas określony, obejmujący czas tej nieobecności. Każda z ww. umów, może być poprzedzona umową o pracę na okres próbny, nie przekraczający 3 miesięcy.

Według przepisu art. 30 § 1 k.p. umowa o pracę rozwiązuje się:

1)   na mocy porozumienia stron,

2)   przez oświadczenie jednej ze stron z zachowaniem okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem),

3)   przez oświadczenie jednej ze stron bez zachowania okresu wypowiedzenia (rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia),

4)   z upływem czasu, na który była zawarta,

5)   z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta.

Spośród katalogu umów, o jakich mówimy, dokonania wypowiedzenia wymaga umowa zawarta na czas nieokreślony (art. 30 § 1 pkt 2 w związku z art. 32 § 1 pkt 3 k.p.) oraz umowa zawarta na czas określony, dłuższy niż 6 miesięcy, w której strony przewidziały możliwość jej wcześniejszego rozwiązania za dwutygodniowym wypowiedzeniem (art. 30 § 1 pkt 2 w związku z art. 33 k.p.). Umowa o pracę na czas określony co do zasady ulega więc rozwiązaniu z upływem czasu, na który została zawarta (art. 30 § 1 pkt 4 k.p.), zaś umowa zawarta na czas wykonania określonej pracy rozwiązuje się zawsze z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta (art. 30 § 1 pkt 5 k.p.), zatem wcześniej tego rodzaju umowa, nie może zostać wypowiedziana. Widzimy zatem, iż jedynym dopuszczalnym sposobem rozwiązanie takiej umowy o pracę jest jej rozwiązanie się w momencie ogłoszenia upadłości lub likwidacji przedsiębiorstwa. Alternatywnie  rozwiązanie stosunku pracy może nastąpić w razie wypowiadania pracownikom stosunków pracy z przyczyn ich nie dotyczących, co może mieć miejsce na podstawie art. 5 ust. 7 lub art. 10 ust. 1 ustawy o tzw. „zwolnieniach grupowych”. Oczywiście pracownicy świadczący pracę w ramach stosunku pracy ukształtowanego na podstawie takiej umowy o prace muszą liczyć się z możliwością rozwiązania umowy o pracę bez zachowania okresu wypowiedzenia.

Ponadto co istotne, zgodnie z Wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 08 lipca 2009 r. (I PK 46/09) żaden przepis prawa pracy nie zakazuje zawarcia umowy na czas wykonania określonej pracy po dwóch kolejnych umowach na czas określony. Tak więc z samego faktu zawarcia takiej umowy nie może wynikać, że doszło do nadużycia (obejścia) prawa. Nie mniej jednak zasadnym jest dokonywanie oceny stanów faktycznych, pod kątem możliwości postawienia tezy, czy aby posługiwanie się ww. rodzajem umów nie służy obejściu przepisów prawa.